Effective of Policy in Rational Expectation

Effective of Policy in Rational Expectation

เริ่มจากการพิจารณาในตลาดผลผลิต เริ่มแรก สมมติให้ตลาดอยู่ในภาวะดุลยภาพ (เส้น AD (M₀) ตัดกับเส้น AS (M₀^e)) นั่นคือระดับราคาสินค้าดุลยภาพอยู่ที่ P₀ ระดับรายได้ที่แท้จริงดุลยภาพอยู่ที่ Y₀ โดยมีปริมาณเงินในระบบ M₀ และแรงงานคาดการณ์ไว้ว่าในระบบมีเงิน M₀^e ดังรูปด้านล่างนี้

ต่อมาจะพิจารณาในตลาดแรงงาน เริ่มแรก สมมติให้ตลาดอยู่ในภาวะดุลยภาพ (เส้น N^d (P₀) ตัดกับเส้น N^s (M₀^e) นั่นคือระดับค่าจ้างที่เป็นตัวเงินดุลยภาพที่ W₀ และระดับการจ้างงานดุลยภาพที่ N₀ โดยแรงงานมีการคาดการณ์ไว้ว่ามีเงินในระบบเศรษฐกิจ M₀^e และระดับราคาสินค้าในขณะนี้อยู่ที่ P₀ ดังรูปด้านล่างนี้

ต่อมารัฐบาลดำเนินนโยบายการเงินแบบขยายตัว (Expansion Monetary Policy) สมมติให้ในกรณีนี้แรงงานไม่สามารถคาดการณ์ไว้ล่างหน้าได้ (Unanticipate) เนื่องจากรัฐบาลเพิ่มปริมาณเงินในระบบ ทันทีโดยไม่ประกาศให้ประชาชนทั่วไปทราบล่วงหน้า ส่งผลกระทบในตลาดผลผลิต ทำให้เส้น AD (M₀)ขยับไปเป็นเส้น AD (M₁) การเพิ่มขึ้นของปริมาณเงินในระบบจาก M₀ เป็น M₁ทำให้ระดับราคาสินค้าเพิ่มขึ้นจาก P₀ เป็น P₁ และทำให้รายได้ที่แท้จริงเพิ่มขึ้นจาก Y₀ เป็น Y₁ ดังรูปด้านล่างนี้

นอกจากนี้ในตลาดแรงงาน การเพิ่มขึ้นของราคาสินค้าเพิ่มขึ้นในตลาดผลผลิตจาก P₀ เป็น P₁ (จากรูปข้างบน) ทำให้เส้น N^d (P₀) ขยับไปเป็นเส้น N^d (P₁) การเพิ่มขึ้นของปริมาณเงินในระบบจาก M₀ เป็น M₁ ทำให้การจ้างงานสูงขึ้นจาก N₀ เป็น N₁ และค่าจ้างที่เป็นตัวเงินสูงขึ้นจาก W₀ เป็น W₁ ดังรูปด้านล่างนี้

ดังนั้นในขณะนี้ตลาดผลผลิตอยู่ในภาวะดุลยภาพที่ระดับราคาสินค้าอยู่ที่ P₁ และรายได้ที่แท้จริงอยู่ที่ Y₁ โดยมีปริมาณเงินในระบบ M₁ และแรงงานคาดการณ์ไว้ว่าในระบบมีเงิน M₀^e ดังรูปด้านล่างนี้

และตลาดแรงงานอยู่ในภาวะดุลยภาพที่ค่าจ้างที่เป็นตัวเงินอยู่ที่ W₁ และการจ้างงานอยู่ที่ N₁ โดยมีปริมาณเงินในระบบ M₁ และแรงงานคาดการณ์ไว้ว่าในระบบมีเงิน M₀^e ดังรูปด้านล่างนี้

ต่อมาเมื่อแรงงานรับรู้ว่าในระบบเศรษฐกิจมีการเพิ่มปริมาณเงินจาก M₀ เป็น M₁ ทำให้แรงงานมีการปรับตัวตามการคาดการณ์แบบ Rational Expectation ทำให้เส้น AS (M₀^e) ขยับสูงขึ้นเป็น AS (M₁^e) ส่งผลให้ระดับราคาสินค้าสูงขึ้นจาก P₁ เป็น P₂ และยังส่งผลให้รายได้ที่แท้จริงลดลงจาก Y₁ เป็น Y₀ ดังรูปด้านล่างนี้

นอกจากนี้เมื่อแรงงานมีการปรับตัวตามการคาดการณ์แบบ Rational Expectation ทำให้เส้น N^s (M₀^e) ขยับไปเป็นเส้น N^s (M₁^e) ทำให้ค่าจ้างที่เป็นตัวเงินสูงขึ้นจาก W₁ เป็น W₂ และปริมาณการจ้างงานลดลงจาก N₁ เป็น N₀ ดังรูปด้านล่างนี้

ดังนั้นในขณะนี้ระบบเศรษฐกิจอยู่ในภาวะดุลยภาพที่ระดับราคาสินค้าอยู่ที่ P₂ และรายได้ที่แท้จริงอยู่ที่ Y₀ โดยมีปริมาณเงินในระบบ M₁ และแรงงานคาดการณ์ไว้ว่าในระบบมีเงิน M₁^e ดังรูปด้านล่างนี้

และตลาดแรงงานอยู่ในภาวะดุลยภาพที่ค่าจ้างที่เป็นตัวเงินอยู่ที่ W₂ และการจ้างงานอยู่ที่ N₀ โดยมีปริมาณเงินในระบบ M₁ และแรงงานคาดการณ์ไว้ว่าในระบบมีเงิน M₁^e ดังรูปด้านล่างนี้

สรุป เมื่อพิจารณาจากภาพรวมทั้งหมดจะเห็นเป็นไปตามรูปด้านล่างนี้

ตลาดผลผลิต

ตลาดแรงงาน

นั่นคือในกรณีที่แรงงานไม่สามารถคาดการณ์ไว้ล่วงหน้าได้ (Unaticipate) ในกรณีที่รัฐบาลประกาศว่าจะเพิ่มปริมาณเงินล่วงหน้าเพื่อให้ประชาชนได้ปรับตัวได้ทัน ทำให้แรงงานสามารถคาดการณ์ล่วงหน้าได้ (Anticipate) ทำให้แรงงานคาดการณ์ไว้ว่าเมื่อปริมาณเงินในระบบเศรษฐกิจเพิ่มขึ้น ราคาสินค้าก็จะเพิ่มขึ้น ทำให้แรงงานต้องปรับตัว ส่งผลให้ในตลาดผลผลิตมีการปรับตัว โดยเส้น AS (M₀^e) ขยับไป (ตามเส้นสีเขียว) เป็นเส้น AS (M₁^e) พร้อม ๆ กับที่ปริมาณเงินในระบบเพิ่มขึ้น ทำให้เส้น AD (M₀) ขยับไป (ตามเส้นสีแดง) เป็นเส้น AD (M₁) ทำให้เกิดภาวะดุลยภาพที่ระดับราคาสินค้าอยู่ที่ P₂ และรายได้ที่แท้จริงอยู่ที่ Y₀ ส่วนในตลาดแรงงานก็มีการปรับตัวเช่นกัน โดยเส้น N^d (P₀) ขยับไป (ตามเส้นสีแดง) เป็นเส้น N^d (P₁) พร้อม ๆ กับที่ปริมาณเงินเพิ่มขึ้น ทำให้เส้น N^s (M₀^e) ขยับไป (ตามเส้นสีเขียว) เป็นเส้น N^s (M₁^e) ทำให้เกิดดุลยภาพในตลาดผลผลิตที่ (P₂ , Y₀) และดุลยภาพในตลาดแรงงานที่ (W₂ , N₀)